Vocabolario
22 września 2022
Nessuno - Alcuno
Nessuno i alcuno należą do indefiniti, czyli włoskich zaimków i przymiotników nieokreślonych (pronomi i aggettivi indefiniti).
Gli indefiniti - to zaimki i przymiotniki, które w sposób ogólny i nieprecyzyjny oznaczają bliżej nieokreślone osoby, przedmioty lub właściwości.
Mogą one zastępować rzeczownik - pełnią wówczas rolę pronomi, tzn. zaimków, mogą też towarzyszyć rzeczownikowi - jako aggettivi, czyli przymiotniki.
Niektóre z indefiniti występują tylko w liczbie pojedynczej, inne tak w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej. Część z nich rozróżnia też formy żeńską oraz męską.
nessuno
żaden
(alcuno, nemmeno uno, neanche uno, neppure uno)
alcuno
żaden, kilku, niektórzy
(uno; nessuno; qualche; non molti, certi, pochi)
nessuno - nessun - alcuno - alcun
nessuno - nessun
alcuno - alcun
Przymiotniki nieokreślone zawierające uno, jak np. nessuno, alcuno (a także ciascuno - każdy), przybierają odmienne formy zgodnie z tą samą zasadą, która obowiązuje dla rodzajnika nieokreślonego.
A zatem ulegają one skróceniu przed rzeczownikami r. męskiego zaczynającymi się na samogłoskę oraz na spółgłoskę (wyjątek: gn, z, s+spółgłoska, ps), jak np.
un uomo - nessun uomo - alcun uomo / (ciascun uomo)
un amico - nessun amico - alcun amico /(ciascun amico)
un rischio - nessun rischio - alcun rischio /(ciascun rischio)
un problema - nessun problema - alcun problema /(ciascun problema)
Formy nie ulegające skróceniu używamy przed rzeczownikami r. męskiego zaczynającymi się na s+spółgłoska *, gn, z oraz ps:
uno studente - nessuno studente - alcuno studente /(ciascuno studente)
uno sconto - nessuno sconto - alcuno sconto /(ciascuno sconto)
uno gnocco - nessuno gnocco - alcuno gnocco /(ciascuno gnocco)
uno psicologo - nessuno psicologo - alcuno psicologo /(ciascuno psicologo)
nessuna - nessun' - alcuna - alcun'
nessuna - nessun'
alcuna - alcun'
Przed rzeczownikami rodzaju żeńskiego zaczynającymi się na spółgłoskę używa się formy nessuna/alcuna:
una risposta - nessuna risposta - alcuna risposta /(ciascuna risposta)
una certezza - nessuna certezza - alcuna certezza /(ciascuna certezza)
una ragione - nessuna ragione - alcuna ragione /(ciascuna ragione)
Przed rzeczownikiem żeńskim zaczynającym się na samogłoskę używa się fakultatywnie formy skróconej w wyniku elizji * (z apostrofem):
un’amica - nessun’amica - alcun’amica /(ciascun’amica)
un’altra - nessun'altra - alcun’altra /(ciascun’altra)
un’offerta - nessun’offerta - alcun’offerta /(ciascun’offerta)
Forma z apostrofem jest fakultatywna, można więc w rozmaitych kontekstach spotkać także formę bez elizji:
non c'è alcuna offerta, nessuna altra itd.
Nessuno
nessuno nessun
nessuna nessun’
- żaden
(alcuno, nemmeno uno, neanche uno, neppure uno)
Nessuno występuje tylko w liczbie pojedynczej. Odnosi się do osób i do przedmiotów.
Jako zaimki: nessuno, nessuna używane są zamiast rzeczownika.
Quest’anno non ho letto nessun libro interessante.
W tym roku nie przeczytałem żadnej interesującej książki.
Nessun problema, figurati!
Żaden kłopot, nie ma sprawy!
Non hai nessuna certezza di trovare un parcheggio gratuito.
Nie masz żadnej pewności co do znalezienia bezpłatnego parkingu.
Non c'è nessuna ragione per comprare una casa nuova.
Nie ma żadnego powodu, aby kupować nowy dom.
Non mi interessa nessuna di quelle offerte.
Nie interesuje mnie żadna z tych ofert.
Ho letto tutti i romanzi di questo scrittore ma nessuno mi è piaciuto come questo.
Przeczytałem wszystkie powieści tego pisarza, ale żadna nie podobała mi się tak jak ta.
Mi piace la pizza Margherita e non prendo nessun’altra.
Lubię pizzę Margheritę i nie zamówię żadnej innej.
Nessuno può isolarsi, nessun uomo è un'isola.
Nikt nie może się izolować, żaden człowiek nie jest wyspą.
Come mai quello che sta accadendo non spaventa più nessuno?
Dlaczego to, co się dzieje, nikogo już nie przeraża?
Non parlo bene nessuna di queste lingue.
Nie mówię dobrze w żadnym z tych języków.
Nessuno fa niente per niente.
Nikt nie robi niczego za nic.
W zdaniach przeczących nessuno/nessuna może poprzedzać czasownik i wtedy nie używa się już słówka no (nie) jako dodatkowego przeczenia.
Gdy w zdaniu przeczącym nessuno następuje po czasowniku, wówczas przed czasownikiem pojawia się no jako dodatkowe przeczenie.
Nessuno può capirlo meglio di te.
Non lo può capire nessuno meglio di te.
Nikt nie może zrozumieć tego lepiej od ciebie.
Non c'è nessuno che proviene da Milano?
Nie ma nikogo, kto pochodzi z Mediolanu?
Nessuno dei miei amici proviene da Milano.
Żaden z moich przyjaciół nie pochodzi z Mediolanu.
Alcuno
alcuno alcun
alcuna alcun'
w l. pojedynczej: żaden
alcuni
alcune
w l. mnogiej: kilku, niektórzy
(uno; nessuno; qualche; non molti, certi, pochi)
Alcuno funkcjonuje tak w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej oraz w obu rodzajach gramatycznych. Odnosi się do osób i do przedmiotów. Jako zaimki: alcuno, alcuna, alcuni, alcune występują zamiast rzeczownika.
W liczbie pojedynczej alcuno używamy tylko w zdaniach przeczących lub po słówku senza. Jest synonimem nessuno.
Non c’è alcuna ragione per partire così presto. (nessuna ragione)
Nie ma żadnego powodu, aby wyjeżdżać tak wcześnie.
Ci ha lasciati senza alcuna spiegazione. (nessuna spiegazione)
Zostawił nas bez żadnego wyjaśnienia.
Non ho alcun dubbio su quel problema. (nessun dubbio)
Nie mam żadnych wątpliwości co do tego problemu.
Quel film è il mio preferito, senza alcun dubbio. (nessun dubbio)
Ten film jest moim ulubionym, bez wątpienia.
Non possiamo correre alcun rischio. (nessun rischio)
Nie możemy podejmować żadnego ryzyka.
Non è venuto alcuno studente. (nessuno studente)
Nie przyszedł żaden student.
Mi dicpiace, ma non è previsto alcuno sconto nell'acquisto online. (nessuno sconto)
Przykro mi, ale nie została przewidziana żadna zniżka przy zakupach online.
W liczbie mnogiej alcuni/alcune można używać zamiennie z qualche *:
Alcune mie amiche partono per Firenze. (qualche amica)
Kilka moich przyjaciółek jedzie do Florencji.
Quell'albergo mi è stato raccomandato da alcuni amici di familia. (qualche amico)
Ten hotel został mi polecony przez pewnych znajomych rodziny.
Ho letto alcuni libri di quello scrittore. (qualche libro)
Przeczytałem kilka książek tego pisarza.
Perché non vieni con alcuni amici stasera? (qualche amico)
Może przyjdziesz dziś wieczorem z jakimiś przyjaciółmi?
Alcune volte mi è successo di dimenticare le chiavi di casa. (qualche volta)
Kilka razy zdarzyło mi się zapomnieć kluczy do domu.
